Απόφαση
Μείζονος Ολομέλειας Ελεγκτικού Συνεδρίου: μη νόμιμη προγραμματική σύμβαση Δήμου
με Αναπτυξιακό Οργανισμό
Το Ελεγκτικό
Συνέδριο με την 179/2022 απόφαση της Μείζονος Ολομέλειας που δημοσιεύθηκε
στις 2 Φεβρουαρίου 2022, απέρριψε τις
ένδικες προσφυγές του Δήμου Χερσονήσου και της ανώνυμης εταιρείας
«ΕΥΔΗΜΟΣ Α.Ε. – ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ», για την αναθεώρηση της 917/2021
απόφασης του Έβδομου Τμήματος, με την οποία απορρίφθηκαν οι προσφυγές ανάκλησης
των προαναφερθέντων Δήμου και
Αναπτυξιακού Οργανισμού κατά της 8/2021 πράξης της αναπληρώτριας Επιτρόπου του
Ελεγκτικού Συνεδρίου στη 2η Υπηρεσία Επιτρόπου Περιφερειακής
Ενότητας Ηρακλείου. Με την εν λόγω πράξη κρίθηκε ότι κωλύεται η μεταξύ τους
υπογραφή σύμβασης με τίτλο «Προγραμματική Σύμβαση με Αναπτυξιακό
Οργανισμό για την παροχή υποστήριξης κατά την άσκηση αρμοδιοτήτων της
Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Δήμου Χερσονήσου», προϋπολογισμού
980.160,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ 24%. Έκρινε δε το Δικαστήριο ότι η εν λόγω
προγραμματική σύμβαση δεν είναι νόμιμη για τους κάτωθι κυρίως λόγους:
α) Δεν είναι δυνατή,
μέσω των προγραμματικών συμβάσεων που συνάπτονται μεταξύ των ΟΤΑ και των
Αναπτυξιακών Οργανισμών βάσει των άρθρων 2 του ν. 4674/2020 και 100 παρ. 6 του
ν. 3852/2010 για την υποστήριξη των ΟΤΑ στην υλοποίηση αυτοδιοικητικών
αρμοδιοτήτων, η εκχώρηση αποφασιστικών αρμοδιοτήτων των δήμων όταν το
αντικείμενο της σύμβασης συνίσταται στην άσκηση νευραλγικών υπηρεσιών της τοπικής διακυβέρνησης, όπως είναι οι
οικονομικές υπηρεσίες των ΟΤΑ.
β) Ο ρόλος που
δύναται νομίμως να ανατεθεί σε Αναπτυξιακό Οργανισμό είναι επικουρικός
της λειτουργίας του αντισυμβαλλόμενου οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης, αφού
συνίσταται στην παροχή εξειδικευμένης τεχνικής, επιστημονικής και
συμβουλευτικής υποστήριξης για κάλυψη
αναγκών παροδικών και ποσοτικά περιορισμένων τις οποίες, σύμφωνα με ειδική
αιτιολογία, αδυνατεί να καλύψει ο ίδιος ο οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης.
Επομένως δεν είναι νόμιμη προγραμματική σύμβαση αντικείμενο της
οποίας είναι η αντιμετώπιση της υποστελέχωσης υπηρεσιών του δήμου δια της
έμμεσης πρόσληψης προσωπικού που θα ασκεί τα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων
κατά καταστρατήγηση του απορρέοντος από το Σύνταγμα κανόνα στελέχωσης των
υπηρεσιών του δήμου με μόνιμους υπαλλήλους και του, σε συμφωνία με αυτόν,
θεσπισθέντος συστήματος πρόσληψης υπαλλήλων, αφού στην πραγματικότητα οι
συμβάσεις αυτές υποκρύπτουν πρόσληψη προσωπικού για την κάλυψη κενών οργανικών
θέσεων (η ΕΥΔΗΜΟΣ Α.Ε. θα υποκαθιστούσε τη νευραλγική υπηρεσία – και λόγω
εύρους αρμοδιοτήτων και λόγω της δημοσιολογιστικής ευθύνης των οργάνων της - Οικονομική Υπηρεσία του Δήμου Χερσονήσου).
γ) Η σύμβαση δε
φέρει τα χαρακτηριστικά της προγραμματικής σύμβασης του άρθρου 100 του ν.
3852/2010, αλλά αποτελεί απευθείας ανάθεση παροχής υπηρεσιών συναπτόμενη
κατά παράβαση των νόμιμων διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων, καθόσον η
ΕΥΔΗΜΟΣ Α.Ε. προσφέρει, σύμφωνα με το
καταστατικό της, υπηρεσίες οι οποίες συναντώνται στην ελεύθερη αγορά χωρίς
να διαθέτει ίδιο επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό, αλλά
αναζητώντας εξωτερικούς συνεργάτες στους οποίους καταβάλλει το σχετικό
χρηματικό αντάλλαγμα.
δ) Δεν πληρούνται οι
προϋποθέσεις εφαρμογής της παρ. 4 του άρθρου 12 του ν. 4412/2016 περί
οριζόντιας συνεργασίας μεταξύ δημοσίων φορέων, διότι η ΕΥΔΗΜΟΣ Α.Ε. δεν
δύναται να εκτελέσει με ίδια μέσα το 80% των δραστηριοτήτων που αφορά η
σύμβαση, καθόσον δεν διαθέτει το απαιτούμενο προσωπικό προς τούτο των 26 ατόμων
και πρέπει, επομένως, να απευθυνθεί σε υπηρεσίες ιδιωτών σε ποσοστό που προδήλως υπερβαίνει το 20% του αντικειμένου
της σύμβασης
