Σχέδιο γνωμοδότησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών: Διατλαντική εμπορική και επενδυτική εταιρική σχέση (ΔΕΕΕΣ)

I.          ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

 1.    τονίζει ότι η ΕΕ δεν είναι απλώς μια οικονομική κοινότητα, αλλά μια κοινότητα αξιών, η οποία –όπως αναφέρεται στο προοίμιο του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ– τοποθετεί τον άνθρωπο στο επίκεντρο της δράσης της και συμβάλλει στην ανάπτυξη αυτών των κοινών αξιών, σεβόμενη την πολυμορφία των πολιτισμών και των παραδόσεων των λαών της Ευρώπης, καθώς και την εθνική ταυτότητα των κρατών μελών της και τη διοικητική τους οργάνωση σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο·

 2.     υπογραμμίζει ότι μια συμφωνία για τη ΔΕΕΕΣ θα μπορούσε να δώσει την αναγκαία ώθηση στην ευρωπαϊκή οικονομία, να επιφέρει σημαντική αύξηση του ευρωπαϊκού ΑΕγχΠ και να συμβάλει στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας υψηλής ποιότητας·

3.   υπενθυμίζει ότι η σύναψη της ΔΕΕΕΣ θα οδηγήσει στη θέσπιση δεσμευτικών κανόνων εκατέρωθεν του Ατλαντικού για όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, μέχρι και το επίπεδο των τοπικών αρχών· θα μπορούσε επομένως να εφαρμοστεί για περίπου 820 εκατομμύρια άτομα και να διανοίξει τον δρόμο για μελλοντικές διμερείς και πολυμερείς εμπορικές και επενδυτικές συμφωνίες, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η Συμφωνία για το Εμπόριο Υπηρεσιών (Trade in Services Agreement – TiSA). Κατά συνέπεια, οι διαπραγματεύσεις αυτές έχουν κεφαλαιώδη σημασία για τη ζωή όλων των πολιτών της ΕΕ και των ΗΠΑ και πρέπει, ως εκ τούτου, να πραγματοποιηθούν με τρόπο δίκαιο και διαφανή, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη το βέλτιστο συμφέρον αυτών·

 4.  εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι στις οδηγίες διαπραγμάτευσης αναγνωρίζεται το δικαίωμα των μερών για υιοθέτηση, διατήρηση και υλοποίηση θεμιτών κοινωφελών στόχων, όπως η προστασία της κοινωνίας, του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, η διασφάλιση της ακεραιότητας και της σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος, η ενίσχυση της δημόσιας ασφάλειας και η προώθηση και προστασία της πολιτιστικής πολυμέρειας·

  

5.    υπενθυμίζει ότι οι διαπραγματεύσεις για τη διατλαντική συμφωνία ελεύθερου εμπορίου περιλαμβάνουν τομείς που εμπίπτουν στη νομική αρμοδιότητα όλων των επιπέδων διακυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και περιφερειακών αρχών, καλεί δε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενόψει αυτής της σημαντικής περιφερειακής και τοπικής διάστασης της συμφωνίας, να συμπεριλάβει την ΕΕτΠ, ως εκπρόσωπο των περιφερειακών και τοπικών αρχών της ΕΕ, στη συμβουλευτική ομάδα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η έγκαιρη διασύνδεση και συμμετοχή των περιφερειακών, δημοτικών και τοπικών αρχών στις διαπραγματεύσεις·

6.     εκφράζει, ωστόσο, την απογοήτευσή της επειδή, μέχρι στιγμής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει συμπεριλάβει την ΕΕτΠ ως συμβουλευτικό παράγοντα στις συζητήσεις της, όπως συμβαίνει με τις οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών·

 7.   υπογραμμίζει ότι είναι απαραίτητο να διασφαλιστούν τα υφιστάμενα καθώς και τα μελλοντικά περιθώρια ρυθμιστικής δράσης του κράτους, ειδικά ως προς τον καθορισμό των προτύπων προστασίας και τις υπηρεσίες κοινής ωφελείας. Η εξασφάλιση περιθωρίων δράσης είναι απαραίτητη ιδίως για τις δημόσιες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, καθότι παρέχουν υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος. Τονίζει δε εν προκειμένω και την αρχή του σεβασμού της περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης που περιλαμβάνεται στις Συνθήκες·

8.       διαφωνεί με την πρόταση για καθιέρωση εκτενέστερης ρυθμιστικής συνεργασίας, η οποία θα εξασφάλιζε στους εμπορικούς και επενδυτικούς εταίρους, κατά την προνομοθετική ή τη νομοθετική φάση της ΕΕ, αλλά και στα κράτη μέλη και τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, ένα ισχυρότερο δικαίωμα συναπόφασης ή, ακόμη και τη δυνατότητα να καθυστέρησης νομοθετικών διαδικασιών προβάλλοντας το αίτημα για ανάλυση του αντίκτυπου της νομοθεσίας στις ελεύθερες συναλλαγές·

 9.      τονίζει ότι η εν λόγω συμφωνία θα ωφελήσει επιχειρήσεις κάθε μεγέθους –ιδιαίτερα δε τις ΜΜΕ– οι οποίες δεν διαθέτουν τους απαραίτητους οικονομικούς, νομικούς ή άλλους πόρους, για να αντιμετωπίσουν διαφορετικούς κανόνες και άλλους εμπορικούς φραγμούς·

 10.     υποθέτει ότι η ΔΣΕΕΕΣ θα μπορούσε να είναι μια ευκαιρία να δοθεί ώθηση στην ανάπτυξη και την απασχόληση στην ΕΕ, εφόσον θα μπορούσε να προσφέρει αμοιβαία πρόσβαση στην αγορά όσον αφορά το εμπόριο προϊόντων και υπηρεσιών, τις επενδύσεις και τις δημόσιες συμβάσεις, και να συμβάλει στον περιορισμό της γραφειοκρατίας και στην άρση των μη δασμολογικών φραγμών (ΜΔΦ) στο εμπόριο·

11.    επισημαίνει ότι, με μέσο όρο δασμού 2%, η τόνωση της ανάπτυξης που προσδοκά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα προκύψει κυρίως από τη σύγκλιση των κανονιστικών διατάξεων και τη μείωση των ΜΔΦ·

 12.     επισημαίνει, ωστόσο, ότι στην περίπτωση μιας συμφωνίας με παγκόσμια εμβέλεια, πέρα από τις ευκαιρίες, υπάρχουν και κίνδυνοι·τονίζει επομένως ότι πρέπει να κατοχυρωθούν η δημοκρατική συμμετοχή και οι αρμοδιότητες των τοπικών και περιφερειακών αρχών·

  

13.    χαιρετίζει την απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ να δημοσιεύσει τη διαπραγματευτική εντολή για την ΤΤΙΡ. Η ΕΕτΠ εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι αυτό έγινε πολλούς μήνες μετά από τη διαρροή της στο Διαδίκτυο, καθώς και για το ότι οι περιορισμοί στην εντολή διαπραγμάτευσης παραμένουν σημαντικά αυξημένοι. Θα πρέπει ως εκ τούτου να μειωθούν οι περιορισμοί αυτοί, ώστε να εξασφαλιστεί καλύτερη πρόσβαση του κοινού σε ό, τι αφορά την πορεία των διαπραγματεύσεων·

14.      επισημαίνει επίσης ότι, δεδομένου του εύρους της συμφωνίας μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ, πρέπει να κατοχυρώνεται ανά πάσα στιγμή ο δημοκρατικός έλεγχος των διαπραγματεύσεων και, ως εκ τούτου, καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για τη μέγιστη διαφάνεια των διαπραγματεύσεων. Συγκεκριμένα, αυτό συνεπάγεται τη δημοσίευση όλων των βασικών εγγράφων και την –στο μέτρο του δυνατού– έγκαιρη και κατανοητή παρουσίαση των κατευθυντήριων γραμμών των διαπραγματεύσεων στις αυτοδιοικητικές αρχές, σε όλες τις ενδιαφερόμενες κοινωνικές ομάδες και σε όλους τους πολίτες της ΕΕ και μάλιστα, όπου αυτό είναι δυνατό, χωρίς φραγμούς πρόσβασης. Επικροτεί, στο πλαίσιο αυτό, το γεγονός ότι τα κράτη μέλη που συμφωνούν με μια ομόφωνη απόφαση στο θέμα της δημοσίευσης των εγγράφων των διαπραγματεύσεων για τις συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών, ανέθεσαν στις αρχές Ιανουαρίου του 2015 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δημοσιεύσει τα πρώτα κείμενα των προτάσεων σε διάφορους τομείς διαπραγμάτευσης·

 15.     υπογραμμίζει ότι η ΔΕΕΕΣ είναι μια μικτή συμφωνία, η οποία υπόκειται στην έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και πρέπει να επικυρωθεί και από τα 28 κράτη μέλη της ΕΕ, πράξη η οποία, σύμφωνα με το δίκαιο του κάθε κράτους μέλους, μπορεί να απαιτεί όχι μόνο την έγκριση του εθνικού κοινοβουλίου, αλλά και των κυβερνήσεων, κοινοβουλίων ή σωμάτων που εκπροσωπούν το περιφερειακό επίπεδο·

 16.    ζητεί να εξεταστεί η δυνατότητα προσθήκης ρήτρας αναθεώρησης στη συμφωνία μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ, έτσι ώστε, εφόσον κριθεί αναγκαίο, να καταστεί δυνατή η αναθεώρηση και η τροποποίηση των συμφωνιών που συνήφθησαν, σε συνάρτηση με τα αποτελέσματά τους·

 17.  καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εργαστεί για την παγίωση της προσέγγισης που στηρίζεται στην κατάρτιση θετικού καταλόγου στη συμφωνία ΔΕΕΣ και απορρίπτει μια προσέγγιση που στηρίζεται σε έναν αρνητικό κατάλογο και τις επονομαζόμενες ρήτρες μη αναστρεψιμότητας·

18.    θεωρεί το πολύ υψηλό επίπεδο των ευρωπαϊκών προτύπων προστασίας, των οποίων απολαύουν οι πολίτες της ΕΕ, ως επίτευγμα που χρήζει προστασίας με κάθε κόστος και ζητεί, όχι μόνο να μην επιτραπεί σε καμία περίπτωση να υποβαθμιστούν οι ισχύοντες στα κράτη μέλη νομικοί κανόνες που διέπουν λ.χ. την προστασία της ζωής του ατόμου, την ασφάλεια των προϊόντων, την υγεία, την κοινωνική προστασία, την προστασία του περιβάλλοντος και του κλίματος, την ασφάλεια των τροφίμων, την καλή μεταχείριση των ζώων και την προστασία των δικαιωμάτων των καταναλωτών και της ιδιωτικής ζωής, αλλά και να γίνουν προσπάθειες βελτίωσης αυτών των προτύπων. Η ΕΕτΠ υποστηρίζει την άποψη ότι το δικαίωμα ρύθμισης αυτών των ουσιαστικών τομέων θα πρέπει να παραμείνει στην αποκλειστική αρμοδιότητα των σχετικών αρχών σε ευρωπαϊκό και σε εθνικό επίπεδο·

 19.    καλεί τα διαπραγματευόμενα μέρη να μεριμνήσουν για τη βελτίωση αυτών των προτύπων και να επιδιώξουν ενδεχομένως την υιοθέτηση ή αναγνώριση των εκάστοτε υψηλότερου επιπέδου προτύπων προστασίας μιας χώρας-εταίρου, και ζητεί επίσης αυτά τα πρότυπα προστασίας να βελτιστοποιηθούν στο μέλλον χωρίς κανέναν περιορισμό· θα πρέπει εξάλλου να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός εστιασμένος στην προσαρμογή τους σύμφωνα με τις πλέον πρόσφατες επιστημονικές γνώσεις·

 20.    υπογραμμίζει ότι η αρχή της προφύλαξης συνιστά μια από τις θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ για την προστασία του περιβάλλοντος, της ανθρώπινης υγείας και της προστασίας του καταναλωτή, σύμφωνα με την οποία αναλαμβάνεται έγκαιρη και προορατική δράση προκειμένου να προληφθούν τόσο οι κίνδυνοι για την υγεία των ανθρώπων, των ζώων και των φυτών όσο και οι αρνητικές επιδράσεις στο περιβάλλον. Υπό αυτό το πρίσμα, η ΕΕτΠ υπογραμμίζει ότι μια διατλαντική συμφωνία ελεύθερου εμπορίου δεν θα πρέπει να οδηγήσει σε υπονόμευση της αρχής της προφύλαξης, η οποία ισχύει στην ΕΕ, ιδίως στους τομείς της προστασίας του περιβάλλοντος, της υγείας, των τροφίμων και των καταναλωτών·

 21.   επιβεβαιώνει, επίσης, ότι όλες οι σημαντικές λεπτομέρειες της συμφωνίας πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης και ότι δεν πρέπει να υπάρξει περίπτωση εκ των υστέρων ανάθεσης ρυθμιστικών θεμάτων σε ειδικές ομάδες εμπειρογνωμόνων, πράγμα που θα συνιστούσε παράκαμψη της δημοκρατικής νομοθετικής διαδικασίας·

22.    εκφράζει τη λύπη της για τις μακροχρόνιες αρνητικές συνέπειες που έχει η παγκόσμια παρακολούθηση, αποκωδικοποίηση και ανάλυση των ηλεκτρονικών επικοινωνιών από μυστικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων της αμερικανικής «Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας» (NSA) και φιλικών μυστικών υπηρεσιών από χώρες της ΕΕ, στην εμπιστοσύνη των ευρωπαίων πολιτών σε δεσμευτικούς διεθνείς κανόνες προστασίας της ιδιωτικής ζωής, και καλεί στο πλαίσιο αυτό τα συμβαλλόμενα μέρη να εγγυηθούν το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και να διασφαλίσουν την ελευθερία και τα δικαιώματα των πολιτών (και σε ό,τι αφορά το Διαδίκτυο)·

 23.   επιμένει ότι οι διαπραγματεύσεις για τη ΔΕΕΣ πρέπει να συνδέονται με τη σύναψη μιας συνολικής συμφωνίας για την προστασία των δεδομένων μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ·

 24.     υπενθυμίζει ότι το κοινοτικό κεκτημένο περιλαμβάνει δεσμευτικές διατάξεις που αφορούν τα πρότυπα της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ), καθώς και την προστασία της εργασίας και την ασφάλεια των προϊόντων, τονίζει δε στο πλαίσιο αυτό ότι προβλέπεται ρητώς η συμμόρφωση με τα βασικά εργασιακά πρότυπα της ΔΟΕ και τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις, πράγμα που ισχύει και για τη συνέχεια των διαπραγματεύσεων για τη ΔΕΕΣ·

25.      αντιτίθεται στο ενδεχόμενο να χαρακτηριστούν από τη ΔΕΕΣ ως μη δασμολογικοί φραγμοί στο εμπόριο τα υφιστάμενα και μελλοντικά δικαιώματα των εργαζομένων, όπως το δικαίωμα συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων, οι κανονισμοί περί εργασιακών σχέσεων των επιχειρήσεων και άλλα δικαιώματα προστασίας των εργαζομένων. Πρέπει να παραμείνουν υπόθεση κάθε κράτους μέλους οι κανόνες που αφορούν τη ρύθμιση της αγοράς εργασίας, τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι, το δικαίωμα στην απεργία, τους κατώτατους μισθούς και τις συλλογικές συμβάσεις ενός κράτους μέλους της ΕΕ·

26.    χαιρετίζει το γεγονός ότι, σύμφωνα με τη διαπραγματευτική εντολή της ΕΕ «διασφαλίζονται τα υψηλά πρότυπα των δημόσιων υπηρεσιών στην ΕΕ, σύμφωνα με τη Συνθήκη, και ιδίως το πρωτόκολλο 26 σχετικά με τις υπηρεσίες γενικού συμφέροντος. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τις δεσμεύσεις της ΕΕ σε αυτόν τον τομέα, συμπεριλαμβανομένης της GATS», παραπέμπει, στις κοινές διατάξεις της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), σύμφωνα με την οποία η ΕΕ σέβεται την ισότητα των κρατών μελών ενώπιον των Συνθηκών καθώς και την εθνική τους ταυτότητα που είναι συμφυής με τη θεμελιώδη πολιτική και συνταγματική τους δομή, στην οποία συμπεριλαμβάνεται η περιφερειακή και τοπική αυτοδιοίκηση (άρθρο 4, παράγραφος 2 ΣΕΕ)·

 27.    υπογραμμίζει καταρχήν ότι πρέπει να διασφαλιστούν οι εξουσίες αυτο-οργάνωσης των τοπικών και περιφερειακών αρχών ως πυρήνας του δικαιώματος τοπικής αυτοδιοίκησης, και ότι πρέπει να διατηρηθεί αμείωτη η δυνατότητα αποκέντρωσης αρμοδιοτήτων δημόσιων υπηρεσιών, δηλαδή, η παροχή δημόσιων υπηρεσιών από τους εκάστοτε δημόσιους οργανισμούς που διαθέτουν οι ΟΤΑ , ακόμη και μετά την ιδιωτικοποίηση αυτών των υπηρεσιών, με βάση τις τοπικές συνθήκες και τις επιλογές των τοπικών ψηφοφόρων·

28.    υπενθυμίζει με έμφαση ότι η διαπραγματευτική εντολή της Επιτροπής δεν υπερβαίνει τα συνταγματικά πλαίσια, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να γίνεται σεβαστή η προστασία του γενικού συμφέροντος·

 29.    τονίζει ότι, σύμφωνα με την παράγραφο 20 της διαπραγματευτικής εντολής της ΕΕ, οι υπηρεσίες που παρέχονται κατά την άσκηση κρατικής εξουσίας εξαιρούνται από την εντολή αυτή και ζητεί να διευκρινιστεί ότι, κατά συνέπεια, εξαιρούνται από τις διαπραγματεύσεις οι υπηρεσίες οι οποίες υπάγονται στη νομολογία του εκάστοτε συμβαλλόμενου μέρους ή οι οποίες θα πρέπει να θεωρείται ότι παρέχονται κατά την άσκηση κρατικής εξουσίας·

30.    ζητεί να διευκρινιστεί εάν, σύμφωνα με το άρθρο 19 της διαπραγματευτικής εντολής της ΕΕ, ως δημόσιες υπηρεσίες θεωρούνται οι υπηρεσίες οι οποίες υπάγονται στη νομολογία του εκάστοτε συμβαλλόμενου μέρους ή σε ειδικά ρυθμιστικά καθεστώτα του εκάστοτε συμβαλλόμενου μέρους, ή συνοδεύονται από συγκεκριμένες υποχρεώσεις που επιβάλλονται στον πάροχο υπηρεσιών σε εθνικό, περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο για λόγους συλλογικού συμφέροντος. Στις υπηρεσίες αυτές μπορεί να περιλαμβάνονται, για παράδειγμα, η παροχή νερού και ενέργειας, η διάθεση αποβλήτων και λυμάτων, οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, η δημόσια υγεία και οι κοινωνικές υπηρεσίες, οι δημόσιες μεταφορές και η στέγαση, τα μέτρα πολεοδομικού σχεδιασμού και αστικής ανάπτυξης·

 31.    σε ό,τι αφορά τις δημόσιες υπηρεσίες κατά την έννοια του σημείου 19 της διαπραγματευτικής εντολής της ΕΕ, καλεί την Επιτροπή να επιδιώξει την οριζόντια εξαίρεση όλων των υποχρεώσεων περί πρόσβασης στην αγορά και περί εθνικής μεταχείρισης. Για τις δημόσιες υπηρεσίες, ζητεί επίσης από την Επιτροπή να επιδιώξει την αποδοχή ρήτρας επιφύλαξης εκ μέρους των συμβαλλόμενων μερών ως προς όλους τους τομείς και όλα τα υφιστάμενα και μελλοντικά μέτρα για τον περιορισμό του αριθμού των υπηρεσιών καθώς των παρόχων αυτών, την επιβολή ειδικών υποχρεώσεων στους τελευταίους και τη ρύθμιση της παροχής των υπηρεσιών αυτών, με γνώμονα το συλλογικό συμφέρον·

32.   επισημαίνει ότι δεν θεωρεί ενδεδειγμένο το περαιτέρω άνοιγμα κυρίως των από κοινού χρηματοδοτούμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών, όπως της προσχολικής, της σχολικής και της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, καθώς και της εκπαίδευσης ενηλίκων και της διαρκούς εκπαίδευσης, καθώς η πολυμερής συμφωνία GATS περιέχει ήδη πολυάριθμες δεσμεύσεις για την απελευθέρωση των υπηρεσιών·

 33.   επιδοκιμάζει την έκθεση που εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη δημόσια διαβούλευση που δρομολόγησε σχετικά με τον μηχανισμό επίλυσης διαφορών μεταξύ επενδυτή και κράτους (ISDS). Θεωρεί ότι πρόκειται για μια ακόμη σημαντική συμβολή στις προσπάθειες που καταβάλλουν τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Επιτροπή προκειμένου να επιτευχθεί μεγαλύτερη διαφάνεια κατά τις διαπραγματεύσεις για τη ΔΕΕΣ και να ακουστούν οι απόψεις ευρέος φάσματος ενδιαφερόμενων φορέων. Συνιστά θερμά στην Επιτροπή, με δεδομένες τις 150.000 απαντήσεις που ελήφθησαν στο πλαίσιο αυτής της διαβούλευσης οι οποίες καταδεικνύουν, μεταξύ άλλων, την ευρεία αντίθεση προς αυτόν τον μηχανισμό επίλυσης διαφορών μεταξύ επενδυτή και κράτους (ISDS), να λάβει οπωσδήποτε υπόψη της τα αποτελέσματα της διαδικασίας διαβούλευσης στην τελική αξιολόγηση των διατάξεων στη συμφωνία . Χαιρετίζει, επίσης, το ότι η νέα Επιτροπή δεν θα αποδεχθεί τον περιορισμό της δικαιοδοσίας των δικαστηρίων στα κράτη μέλη της ΕΕ μέσω ειδικών ρυθμίσεων για τις προσφυγές επενδυτών, και ότι οι αρχές του κράτους δικαίου και της ισότητας ενώπιον του νόμου πρέπει να τηρούνται και σε αυτό το πλαίσιο·

 34.    τάσσεται σθεναρά υπέρ της υποβολής περαιτέρω προτάσεων εκ μέρους της Επιτροπής με στόχο τη βελτίωση της διαφάνειας και της απονομής δικαιοσύνης στο πλαίσιο του μηχανισμού ISDS·

 35.    τονίζει με έμφαση ότι οι εκτός δικαιοδοσίας των τακτικών δικαστηρίων διατάξεις περί προστασίας των επενδύσεων και οι μηχανισμοί επίλυσης διαφορών επενδυτή-κράτους μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ (ISDS) ενέχουν υψηλό κίνδυνο και, ως εκ τούτου, θεωρούνται περιττές. Η ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν πρέπει να υπονομευθεί από μια διατλαντική συμφωνία ελεύθερου εμπορίου. Η ΕΕτΠ αναμένει να διατηρηθούν τα περιθώρια ελιγμών της ΕΕ αλλά και των κοινοβουλίων και των κυβερνήσεων των κρατών μελών, στοιχείο το οποίο θα εξασφαλίσει στους πολίτες τη δημοκρατική δυνατότητα να ασκούν επιρροή στον συγκεκριμένο τομέα, καθώς και τη δυνατότητα να επιλύουν διαφορές που σχετίζονται με επενδύσεις ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων·

36.     επισημαίνει ότι πολιτικά και διοικητικά μέτρα που θεσπίζονται σύμφωνα με τη δημοκρατική νομιμότητα και το κράτος δικαίου δεν μπορεί να αμφισβητούνται από διαιτητικά όργανα, ιδίως σε ό,τι αφορά εκ των υστέρων αξιώσεις αποζημίωσης, και ότι οι ρήτρες προστασίας των επενδύσεων στη ΔΕΕΣ (ISK) σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να προκαλέσουν την άμεση ή έμμεση υπονόμευση των ρυθμιστικών δικαιωμάτων του κράτους·

 37.    επισημαίνει ότι οι νομοθετικές ρυθμίσεις σχετικά με την ιδιοκτησία των ταμιευτηρίων και των περιφερειακών τραπεζών από το δημόσιο δεν πρέπει να υπονομευθούν από τη συμφωνία ΔΕΕΣ ή από άλλες εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ. Αυτές οι νομοθετικές ρυθμίσεις δεν συνιστούν εμπόδιο στην πρόσβαση στην αγορά, αλλά ούτε άλλου είδους μορφή διάκρισης·

38.     επισημαίνει ότι, επί του παρόντος, οι ενδιαφερόμενοι παράγοντες από τις ΗΠΑ έχουν πρόσβαση στο 85% των δημοσίων συμβάσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ το αντίστροφο ποσοστό είναι μόνο 32%, ανισορροπία η οποία επιδεινώνεται με το σύστημα «ρητρών εξαίρεσης» που ισχύει στις ΗΠΑ. Για τον λόγο αυτό, η συμφωνία θα πρέπει να προωθεί τις ίσες ευκαιρίες μεταξύ των δύο μερών, πράγμα που θα ωφελήσει πρωτίστως τις ευρωπαϊκές ΜμΕ ώστε να έχουν πρόσβαση στις αμερικανικές δημόσιες συμβάσεις·

 39.   τονίζει ότι δεν πρέπει να τεθούν υπό αμφισβήτηση τα πρότυπα που απορρέουν από συγκεκριμένες πτυχές του ευρωπαϊκού δικαίου περί δημοσίων συμβάσεων, ιδίως κατά την εφαρμογή τους σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, για παράδειγμα σε σχέση με την εξασφάλιση της τήρησης της εργατικής νομοθεσίας, των κοινωνικών προτύπων και των κανόνων συλλογικής διαπραγμάτευσης, τον φιλοπεριβαλλοντικό χαρακτήρα των δημόσιων συμβάσεων, ή τη συνεκτίμηση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ), πρότυπα με τα οποία διασφαλίζεται ότι για την καλύτερη προσφορά, εκτός από την τιμή, μπορεί να συνεκτιμώνται και άλλα κριτήρια, όπως πτυχές κοινωνικού χαρακτήρα και αειφορίας·

 40.    υπενθυμίζει στην Επιτροπή να εξετάσει προσεκτικά τα πρότυπα στον τομέα της ΥΑΕ στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για τη ΔΕΕΣ·

 41.   πιστεύει ότι πρέπει να διατηρηθούν οι εξαιρέσεις από τους κανόνες ανάθεσης συμβάσεων της ΕΕ, όπως προβλέπεται σήμερα στις διάφορες οδηγίες περί δημόσιων συμβάσεων και συμβάσεων παραχώρησης (κατώτατα όρια, συμβάσεις in-house, διαδημοτική συνεργασία, τομεακές εξαιρέσεις, όπως για τον τομέα των υδάτων ή των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης)·

42.    χαιρετίζει το γεγονός ότι είναι η πρώτη φορά που θα συμπεριληφθεί ειδικό κεφάλαιο για τις ΜμΕ σε συμφωνία ελευθέρων συναλλαγών της ΕΕ, καθώς και ότι η ΔΕΕΣ αποσκοπεί ιδίως στη διευκόλυνση της πρόσβασης των ΜμΕ στην αγορά, αλλά και του εμπορίου και των επενδύσεων εκατέρωθεν του Ατλαντικού, κυρίως με την κατάργηση εμποδίων μη δασμολογικού χαρακτήρα, που επιβαρύνουν ιδιαίτερα τις ΜμΕ, καθώς και με τη μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου, ιδίως για τις ΜμΕ στον τομέα των υπηρεσιών, και την ενίσχυση και προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας, τα οφέλη των οποίων επίσης αφορούν αυτές τις επιχειρήσεις·

 43.    εκφράζει φόβους μήπως οι διαφορές π.χ. των προτύπων προστασίας του περιβάλλοντος, της κοινωνικής προστασίας των εργαζομένων, των κρατικών ενισχύσεων, των διαδικασιών ευρεσιτεχνίας, ενέργειας, κλπ, έχουν ως αποτέλεσμα μια διαρροή δραστηριοτήτων παραγωγής –και όχι μόνο– των διαφόρων επιχειρήσεων που είναι εγκατεστημένες σε περιοχές της ΕΕ προς τις ΗΠΑ, λόγω του χαμηλότερου κόστους παραγόντων όπως π.χ. η ενέργεια, οι επιδοτούμενες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι εκπομπές CO2, τα κοινωνικά πρότυπα για τους εργαζόμενους αλλά και η έρευνα και η ανάπτυξη, κυρίως λόγω των ταχύτερων διαδικασιών για τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, κ.λπ.·

44.    τονίζει ότι, ειδικά για τις ΜμΕ, οι τελωνειακοί δασμοί, οι υπερβολικές διοικητικές απαιτήσεις και οι δαπανηρές μέθοδοι δοκιμών και ανίχνευσης συνδέονται με δυσανάλογο φόρτο και κόστος, πράγμα το οποίο οδηγεί συχνά στην αποτροπή εμπορικών συναλλαγών με εταίρους από τις ΗΠΑ. Στην ΕΕ υπάρχουν πάνω από 20 εκατομμύρια ΜμΕ, που προσφέρουν εργασία στα δύο τρίτα των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα. Η προτεινόμενη μείωση των δασμολογικών και μη δασμολογικών εμποδίων στην πρόσβαση στην αγορά και στο εμπόριο θα βελτιώσει τις εξαγωγικές δυνατότητες των ΜμΕ και, ως εκ τούτου, θα δημιουργήσει περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης·

 45.    επισημαίνει ότι στην ΕΕ η πλειοψηφία των κρατών μελών απορρίπτει την καλλιέργεια, την εισαγωγή και επεξεργασία γενετικά τροποποιημένων οργανισμών·

46.   ζητεί να εξασφαλιστεί για τον γεωργικό τομέα η πρόβλεψη ειδικών κανόνων με τους οποίους να απαγορεύεται η εισαγωγή ορισμένων προϊόντων στην ΕΕ. Αυτό αφορά κυρίως προϊόντα που δεν συμμορφώνονται με την οδηγία για την επισήμανση της ΕΕ, προϊόντα που αποτελούνται από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς ή παράγονται από ζώα στα οποία χορηγήθηκαν ορμόνες ανάπτυξης, καθώς και την εμπορία τροφίμων που προέρχονται από κλωνοποιημένα ζώα. Το ίδιο ισχύει για τα τρόφιμα τα οποία έχουν υποστεί επεξεργασία με ορισμένες ουσίες, οι οποίες απαγορεύονται στην ΕΕ ή τα συστατικά των οποίων δεν φέρουν επαρκή επισήμανση·

 47.     τονίζει ότι η γεωργική βιοποικιλότητα είναι η βάση της παραγωγή τροφίμων και επισημαίνει ότι η προτεινόμενη συμφωνία ΔΕΕΣ δεν πρέπει να οδηγήσει ούτε σε περιορισμό της χρήσης παλιών σπόρων ή σε μαρασμό των παραδοσιακών καλλιεργειών, ούτε να καταστεί εμπόδιο στην υψηλής ποιότητας και οικολογικά προσανατολισμένη γεωργία·

  

48.   ζητεί να προβλεφθεί χωριστό κεφάλαιο για τις γεωγραφικές ενδείξεις, στο οποίο θα θεσπίζονται κανόνες για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων στα νομικά συστήματα και των δύο πλευρών, να δημιουργηθεί ένα σύστημα αμοιβαίας αναγνώρισης των ευρωπαϊκών και αμερικανικών ονομασιών, μεταξύ άλλων, με την παροχή συγκεκριμένων πληροφοριών σχετικά με τη γενική χρήση του ονόματος του προϊόντος ή/και την περιοχή παραγωγής του·

49.    τονίζει με έμφαση ότι τα κράτη μέλη, οι περιφέρειες και οι τοπικές αρχές πρέπει να διατηρήσουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν οποιαδήποτε ρυθμιστικά και οικονομικά μέτρα για την προστασία ή την προώθηση της πολιτιστικής πολυμορφίας, της ελευθερίας και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης, καθώς και τη διατήρηση ή την ανάπτυξη των οπτικοακουστικών και άλλων κατάλληλων υπηρεσιών, προκειμένου να εξυπηρετούν τις δημοκρατικές, κοινωνικές και πολιτιστικές ανάγκες κάθε κοινωνίας, ανεξάρτητα από τη χρησιμοποιούμενη τεχνολογία ή πλατφόρμα διανομής. H κυριαρχία των κρατών μελών σε θέματα πολιτισμού και μέσων ενημέρωσης θα πρέπει να διαφυλαχθεί με τη ρητή εξαίρεση των τομέων του πολιτισμού και των μέσων ενημέρωσης στο πλαίσιο της διαπραγματευτικής εντολής·

 50.     ελπίζει ότι λόγω του παγκόσμιου αντίκτυπου που θα έχει η συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, οι διαπραγματευόμενες πλευρές θα υποστηρίξουν δίκαιους και βιώσιμους κανόνες εμπορίου που δεν θα υπονομεύσουν τις προσπάθειες που καταβάλλονται τόσο από την ΕΕ όσο και από τις ΗΠΑ για τη βελτίωση της κατάστασης στις αναπτυσσόμενες χώρες, αλλά θα διέπονται από ένα πνεύμα παγκόσμιας υπευθυνότητας και αλληλεγγύης προς τις αναπτυσσόμενες χώρες·

51.    τονίζει την ανάγκη συγκέντρωσης και ανάλυσης, αξιολόγησης και διαχείρισης όλων των συγκριτικών δεδομένων που προβλέπουν ή καταδεικνύουν τις επιδράσεις της ΔΕΕΣ σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, με ειδική έμφαση στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, προκειμένου να επιτραπεί στο μέλλον η εκπόνηση βελτιωμένων στατιστικών προβολών και οικονομικών προβλέψεων. Ζητεί, επίσης, τη δημοσίευση επιστημονικής μελέτης επί του θέματος αυτού.

Βρυξέλλες, 12 Φεβρουαρίου 2015

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών       Markku Markkula
	Ο Γενικός Γραμματέας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών         Jiří Buriánek

II.        ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Τίτλος	Διατλαντική εμπορική και επενδυτική εταιρική σχέση (ΔΕΕΕΣ)
Έγγραφα αναφοράς	ά.α.
Νομική βάση	Άρθρο 307, παράγραφος 4
Κανονιστική βάση	Γνωμοδότηση πρωτοβουλίας - άρθρο 41β) ii
Επιστολή της Επιτροπής	ά.α.
Απόφαση του Προεδρείου	12 Σεπτεμβρίου 2014
Αρμόδια επιτροπή	«Οικονομική και κοινωνική πολιτική» (ECOS)
Εισηγητής	Ο κ. Markus Töns (DE/PES), Μέλος του κοινοβουλίου του ομόσπονδου κρατιδίου Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας
Ανάλυση	20 Οκτωβρίου 2014
Εξέταση στην επιτροπή	17 Δεκεμβρίου 2014
Υιοθέτηση από την επιτροπή	17 Δεκεμβρίου 2014
Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας στην επιτροπή (πλειοψηφία, ομοφωνία)	Υιοθέτηση κατά πλειοψηφία
Υιοθέτηση από την Ολομέλεια	12 Φεβρουαρίου 2015
Παλαιότερες γνωμοδοτήσεις της ΕΕτΠ	-
Διαβούλευση με το δίκτυο παρακολούθησης της επικουρικότητας	ά.α.

_____________