Συντρόφισσες και σύντροφοι,
Φίλες και φίλοι,
Είναι χαρά για μένα να βρίσκομαι απόψε εδώ, στο νησί ης Σάμου, στο νησί με το σημαντικότερο κίνημα αντίστασης, το νησί που ακριβώς πριν από 70 χρόνια κατάφερε να νικήσει την ιταλική κατοχή και να σχηματίσει προσωρινή κυβέρνηση του ΕΑΜ, ένα νησί συνυφασμένο με τη δημοκρατία, τους αγώνες, την προκοπή, την ίδια την Αριστερά. Ένα νησί που σ’ όλη του τη νεότερη ιστορία δέχτηκε και δέχεται τους κατατρεγμένους του κόσμου αυτού, από τους πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής το 1922 μέχρι τους πρόσφυγες που φτάνουν σήμερα στις ακτές της αναζητώντας σωτηρία από τα δεινά του πολέμου, του απολυταρχισμού και τις φτώχειας που περικυκλώνουν την ευρύτερη γειτονιά μας.
Κι όμως, σήμερα, στο ίδιο αυτό νησί, άνθρωποι – ακόμα και μικρά παιδιά – στοιβάζονται κάτω από τον ήλιο σε ένα σύγχρονο στρατόπεδο συγκέντρωσης μεταναστών, που πολύ απέχει από το να είναι κέντρο «πρώτης υποδοχής των προσφύγων», παρά τις προσπάθειες του προσωπικού, ενώ στερείται από τις συλλογικότητες της τοπικής κοινωνίας η δυνατότητα να ελέγχουν και να παρεμβαίνουν στο εσωτερικό του, στους όρους και τις συνθήκες λειτουργίας του.
Κι όμως, σήμερα, στο ίδιο αυτό νησί, μία μάνα, η Λαμίς με τα δύο παιδιά της, τον Οντάι και τη Λαϊγιάλ, τρεισήμισι χρονών και εννιά μηνών αντίστοιχα, βρήκαν τραγικό θάνατο από τη φωτιά στο βουνό της Σάμου, τη στιγμή που είχαν εκπατριστεί, προκειμένου να γλιτώσουν από τη φωτιά του πολέμου στη Συρία. Κι όλα αυτά, επειδή αφέθηκαν αβοήθητοι, επειδή οι αρχές δεν τους πίστεψαν, επειδή ο πατέρας τους, ο Ουασίμ, ενώ προσπαθούσε να φέρει βοήθεια για την οικογένειά του, βρέθηκε κρατούμενος επί ένα μήνα.
Κι όμως, σήμερα, στο ίδιο αυτό νησί, ο Εισαγγελέας διέταξε τη διενέργεια προκαταρτικής εξέτασης κατά των γιατρών και των εργαζομένων του Νοσοκομείου του νησιού και των άλλων πολιτών που με την κινητοποίησή τους εμπόδισαν τη ρατσιστική αιμοδοσία της «Χρυσής Αυγής» μόνο για Έλληνες, της ίδιας αυτής οργάνωσης που ο ανοιχτά ναζιστικός και ευθέως εγκληματικός χαρακτήρας επιβεβαιώθηκε με τον πλέον τραγικό τρόπο με την κορύφωση της ναζιστικής βίας που κατέληξε στη δολοφονία του Παύλου Φύσσα στη Νίκαια.
Συντρόφισσες και σύντροφοι,
Φίλες και φίλοι,
Ο λόγος που ένιωσα την ανάγκη να αναφερθώ σε όλα αυτά στην αρχή μιας ομιλίας για την Αυτοδιοίκηση είναι ακριβώς γιατί θέλω εξαρχής να τονίσω ότι για μας, για τον Συνασπισμό Ριζοσπαστικής Αριστεράς, ο αγώνας μας για την Αυτοδιοίκηση είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τον αγώνα μας για τη δημοκρατία, για την προστασία των δικαιωμάτων όλων των ανθρώπων χωρίς καμία διάκριση, για την πραγματική συμμετοχή και κοινωνική λογοδοσία, για την αλληλεγγύη και την κοινωνική δικαιοσύνη.
Γι’ αυτό και το πρώτο ζήτημα που θέτουμε πάντοτε είναι ότι η Αυτοδιοίκηση ή θα είναι δημοκρατική ή δεν θα υπάρξει. Η συγκεντρωτική λειτουργία των Δήμων και των Περιφερειών, η γεωγραφική αλλά και ουσιαστική απομάκρυνσή του από τις ανάγκες και τις αγωνίες των πολιτών, η δημαρχοκεντρική και περιφερειαρχοκεντρική δομή τους, το εκλογικό σύστημα που νοθεύει την λαϊκή βούληση και εχθρεύεται τον πλουραλισμό, είναι η σημερινή εικόνα του θεσμού της Αυτοδιοίκησης, όπως την οικοδόμησαν τέσσερις δεκαετίες δικομματικής εναλλαγής, με αποκορύφωμα την τελευταία τριετία, με την αντιδραστική μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη» και τα μνημόνια. Πρόκειται για μία κατάσταση που αναιρεί την ίδια την ουσία της λέξης «αυτοδιοίκηση», υπονομεύοντας κάθε δυνατότητα πραγματικής αυτοκυβέρνησης, λαϊκής συμμετοχής και λειτουργίας θεσμών κοινωνικού ελέγχου και άμεσης δημοκρατίας, για μία κατάσταση που απομακρύνεται κι από την ίδια την «κλασική» αντιπροσωπευτική δημοκρατία.
Άλλωστε, οι μνημονιακές πολιτικές δυνάμεις εχθρεύονται ευθέως τη δημοκρατία. Πώς αλλιώς θα μπορούσαν να επιβάλλουν τη φτώχεια και τη δυστυχία στους πολίτες, αν όχι επιχειρώντας να τους φιμώσουν; Και βέβαια, εξαίρεση από τον κανόνα αυτό δεν θα μπορούσε να αποτελέσει η Αυτοδιοίκηση. Τρέμοντας την εκλογική αποτύπωση της λαϊκής οργής που ολοένα και φουντώνει, υπό το βάρος της πιο άδικης και εξοντωτικής πολιτικής που αντιμετώπισε ποτέ ο ελληνικός λαός σε καιρό ειρήνης, η κυβέρνηση κάνει τα πάντα για να αποπολιτικοποιήσει τις επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές, μέσα από την αλλαγή του εκλογικού συστήματος, για να κρύψει τα μεγάλα πολιτικά διακυβεύματα πίσω από τα πρόσωπα, πίσω από ένα κάλπικο επιχείρημα περί δήθεν «άξιων και ικανών».
Δεν θα εξηγήσω γιατί οι προτεινόμενες αλλαγές δεν είναι ούτε δημοκρατικές ούτε αναλογικές και έχουν μόνο στόχο να συσκοτιστούν τα πολιτικά συμπεράσματα που θα αναδείξουν οι αυτοδιοικητικές κάλπες. Είναι εξάλλου προφανές σε όποιον διαθέτει στοιχειώδη κοινή λογική. Θέλω μόνο να φέρω ένα παράδειγμα, για να καταλάβουμε όλοι σε πόσο ακραία αποτελέσματα μπορεί να οδηγήσει αυτή η αποπολιτικοποίηση. Σκεφτείτε ένα ψηφοδέλτιο για το Δήμο Νίκαιας, όπου θα συνυπάρχουν οι φονιάδες του Παύλου Φύσσα, με τους συντρόφους, τους συναγωνιστές του. Σκεφτείτε, εδώ στο νησί σας, ένα ψηφοδέλτιο στο οποίο όλοι εσείς, άνθρωποι όπως οι εργαζόμενοι του Νοσοκομείου Σάμου θα βρεθούν δίπλα σ’ εκείνους που διακρίνουν το αίμα των ανθρώπων σε ελληνικό και μη. Βέβαια, όλα αυτά είναι «ψιλά γράμματα» προφανώς για τον Υπουργό Εσωτερικών, τον ίδιο άνθρωπο που δυο μέρες πριν δεν ντράπηκε να πει σε εργαζομένους που διαμαρτύρονταν για τις απολύσεις ότι φταίνε αυτοί και οι κινητοποιήσεις τους, που επιτρέπουν στους ναζί να κάνουν το αποτρόπαιο έργο τους, εξισώνοντας θύτες και θύματα.
Πρώτος, λοιπόν, πυλώνας της Αυτοδιοίκησης είναι για τον Συνασπισμό Ριζοσπαστικής Αριστεράς η Δημοκρατία. Γι’ αυτό εξάλλου και προτείνουμε μία ριζική θεσμική μεταρρύθμιση, έναν «αντι-Καλλικράτη», που θα φέρει κοντά την Αυτοδιοίκηση στους πολίτες, με ιδιαίτερη προσοχή στις νησιωτικές και ορεινές περιοχές, που θα εισάγει ένα πραγματικά αναλογικό εκλογικό σύστημα, που θα ευνοήσει τη συλλογική λειτουργία των αυτοδιοικητικών οργάνων, που θα καθιερώσει θεσμούς ουσιαστικής λαϊκής συμμετοχής, άμεσης δημοκρατίας και κοινωνικής λογοδοσίας.
Ωστόσο, γνωρίζουμε καλά ότι ο εκδημοκρατισμός του θεσμικού πλαισίου δεν αρκεί. Αυτή τη στιγμή η αυτοδιοίκηση βρίσκεται αντιμέτωπη με την οριστική υλική της κατάρρευση. Η λιτότητα, οι περικοπές και οι απολύσεις έχουν φτάσει πλέον σε τέτοιο σημείο ώστε οι Δήμοι και οι Περιφέρειες να βρίσκονται σε κατάσταση οικονομικής ασφυξίας και λειτουργικής παράλυσης. Ιδιαίτερα στο στόχαστρο του «Καλλικράτη» και των μνημονίων μπήκαν οι κοινωνικές υπηρεσίες και τα δημόσια αγαθά και υποδομές, υλοποιώντας ακριβώς το νεοφιλελεύθερο δόγμα περί «λιγότερου κράτους». Από τους παιδικούς σταθμούς και την πρόνοια, μέχρι τα δημοτικά ραδιόφωνα και την αποκομιδή των απορριμμάτων, ό,τι μπορεί να αποφέρει κέρδος χαρίζεται στους ιδιώτες. Και ό,τι κρίνεται οικονομικά ασύμφορο, απλά εγκαταλείπεται, για να βρίσκει έδαφος η ακροδεξιά ρητορική του μίσους, εκεί που κάποιος αναγκάζεται να αποδείξει την ελληνική του ταυτότητα για ένα σκάρτο κιλό πατάτες.
Η διάλυση της Αυτοδιοίκησης, η οικονομική και λειτουργική της κατάρρευση είναι το βασικό όχημα μέσω του οποίου επιχειρείται η πιο μαζική εκποίηση των κοινωνικών αγαθών, των δημόσιων εκτάσεων και υποδομών. Από το νερό και την ενέργεια, μέχρι τα λιμάνια, τον σιδηρόδρομο και τα αεροδρόμια, η χώρα αποψιλώνεται με γοργούς ρυθμούς από όλα εκείνα τα κρίσιμα όχι μόνο για την ανάπτυξη, αλλά για την ίδια την επιβίωση των πολιτών στοιχεία. Τόσο η κεντρική κυβέρνηση, όσο και οι κατά τόπους Δήμαρχοι και Περιφερειάρχες κλίνουν τη λέξη «ανάπτυξη» σε όλες τις πτώσεις. Μόνο που δεν απαντάνε ποια ανάπτυξη, με ποια εργαλεία, με ποια υποκείμενα και ποιους στόχους.
Για μας η Αυτοδιοίκηση καλείται να γίνει κινητήριος μοχλός της παραγωγικής, αλλά και της κοινωνικής ανασυγκρότησης, να υπηρετήσει δηλαδή έναν διπλό στόχο.
Πρώτα απ’ όλα, να κρατήσει την κοινωνία όρθια, να στήσει ένα δίχτυ κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης προς εκείνους που υφίστανται πιο έντονα τις συνέπειες της κρίσης και των μνημονίων. Στην κατεύθυνση αυτή είναι αναγκαία η στήριξη με πόρους και προσωπικό των υπηρεσιών των ΟΤΑ, η ανάπτυξη μίας ευρύτατης γκάμας δράσεων και πολιτικών που να στοχεύουν στην ανακούφιση της ακραίας φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, που να εξασφαλίζουν την ελάχιστη εγγυημένη πρόσβαση όλων των πολιτών, ανεξαρτήτως οικονομικής δυνατότητας, εθνικότητας, φυλής κ.λπ. στα βασικά αγαθά όπως η στέγη, η θέρμανση, η τροφή, το φως, το νερό, η περίθαλψη, η παιδεία.
Κι έπειτα, να δημιουργήσει τις βάσεις για ένα εναλλακτικό αναπτυξιακό δρόμο, με γνώμονα τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανάγκες, μέσα από ένα δρόμο ρήξης με τα μνημόνια και τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Να προχωρήσει με όχημα το δημοκρατικό αναπτυξιακό προγραμματισμό σε δράσεις και μέτρα που θα δημιουργούν τοπικά προστιθέμενη αξία, θέσεις εργασίας, που θα στοχεύουν στην αναδιανομή του εισοδήματος υπέρ των ασθενέστερων, που θα υπηρετούν το στόχο της ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής, που θα σέβονται το οικοσύστημα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα.
Με αυτό λοιπόν το αυτοδιοικητικό και πολιτικό όραμα, ο ΣΥΡΙΖΑ δίνει καθημερινά τον αγώνα για την επιβίωση της αυτοδιοίκησης και στη συνέχεια τον επαναπροσδιορισμό της σε νέες βάσεις. Επιδιώκουμε την ανατροπή του αυτοδιοικητικού χάρτη της χώρας, να αποκτήσει ηχηρή εκλογική έκφραση και στο αυτοδιοικητικό επίπεδο το τεράστιο κύμα οργής και απελπισίας που σαρώνει όλη τη χώρα και να μετατραπεί σε δύναμη ανατροπής και δημιουργίας.
Έχουμε ξεκαθαρίσει ότι, ενόψει των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών του Μαΐου, βάση για την εκλογική μας τακτική σε κάθε περιοχή αποτελεί το πρόγραμμά μας, με αιχμή την ανατροπή των μνημονίων και του «Καλλικράτη». Επιδιώκουμε οι δυνάμεις μας να αποτελέσουν τον πυρήνα και τον καταλύτη ευρύτερων τοπικών συμπράξεων που να συμπεριλάβουν όλες τις κοινωνικές δυνάμεις, με τις οποίες παλεύουμε από το ίδιο μετερίζι. Όμως, όπως έχουμε πει σε όλους τους τόνους, εμείς και ο κόσμος της Αριστεράς δεν πρόκειται να γίνουμε «κολυμπήθρα του Σιλωάμ» ούτε για φθαρμένα κόμματα, ούτε για αναξιόπιστα πρόσωπα, ούτε για μνημονιακού τύπου πολιτικές.
Στόχος μας μια διαφορετική αυτοδιοίκηση, μέσα σε μια διαφορετική χώρα, μια προσπάθεια οικοδόμησης μιας κοινωνίας ισότητας, αξιοπρέπειας, δικαιοσύνης και προκοπής.
Στην πορεία αυτή, ήρθε ο καιρός να ανατρέψουμε εκ βάθρων το πολιτικό και θεσμικό οικοδόμημα που δημιούργησε ο δικομματισμός. Είναι πια ώριμο το αίτημα για εμβάθυνση της πραγματικής δημοκρατίας, κοινωνική δικαιοσύνη και αναδιανομή του παραγόμενου πλούτου, για αλλαγή του μοντέλου παραγωγής και κατανάλωσης με όρους κοινωνικού ελέγχου και οφέλους, για περιβαλλοντικά και κοινωνικά δίκαιη ανάπτυξη στη θέση της μεγέθυνσης, για πραγματική διαφάνεια και δημόσια λογοδοσία.
Στην πορεία αυτή, ήρθε ο καιρός για τη συνολική και ριζική αναμόρφωση της Αυτοδιοίκησης, με ενίσχυση της αυτονομίας και του ουσιαστικού αυτοδιοικητικού χαρακτήρα των ΟΤΑ, με δημοκρατία, διαφάνεια και συμμετοχή, με ανάπτυξη και κοινωνική δικαιοσύνη, με καλλιέργεια κοινωνικής συνείδησης στην κατεύθυνση του «σκεφτόμαστε παγκόσμια, δρούμε τοπικά» και άρση των τοπικών ανισοτήτων.
Σήμερα, σχεδόν 40 χρόνια μετά, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τα ίδια αιτήματα της Μεταπολίτευσης, τον πραγματικό εκσυγχρονισμό και εκδημοκρατισμό της πολιτικής ζωής της χώρας, αιτήματα τα οποία χειραγώγησαν, διαστρέβλωσαν και ποδοπάτησαν όσοι σήμερα επιζητούν, δήθεν «εξαγνισμένοι», να μας ξανασώσουν. Μόνο που η αναμόρφωση του κράτους, της δημόσιας διοίκησης, της αποκέντρωσης και της αυτοδιοίκησης, δεν μπορεί παρά να πραγματοποιηθεί μέσα από μία συνολική ρήξη με πρόσωπα και πρακτικές της προηγούμενης περιόδου.
Σε αυτή την ιστορική διεργασία, ο ΣΥΡΙΖΑ καλείται να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο. Γιατί όχι μόνο έχει τα στελέχη εκείνα που είναι άξια και ικανά, που δεν βρίσκονται στις λίστες κανενός Χριστοφοράκου, που δεν έχουν σχέση με το αμαρτωλό παρελθόν του δικομματικού καθεστώτος, αλλά έχει την πολιτική βούληση να τα αλλάξει όλα, με το λαό στο προσκήνιο, καταλύτη και πρωταγωνιστή των εξελίξεων. Και σε αυτή την πορεία, ο πρώτος σταθμός μας θα είναι οι επερχόμενες δημοτικές και περιφερειακές εκλογές.
Και για να κλείσω όπως άρχισα, με την ιστορία της Σάμου, θα ήθελα να σας πω ότι – όπως ακριβώς ο Ευπαλίνος πέτυχε να ενώσει τα δύο άκρα του «αμφίστομου» ορύγματός του, με θαυμαστή για τα δεδομένα της εποχής ακρίβεια – είμαι αισιόδοξος, γιατί έχουμε τις γνώσεις, έχουμε τη βούληση, έχουμε την ειλικρινή πρόθεση να πετύχουμε, ότι θα καταφέρουμε να αλλάξουμε την Αυτοδιοίκηση, ότι θα καταφέρουμε να κρατήσουμε την κοινωνία όρθια, να προχωρήσουμε στην κοινωνική και παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.
Σας ευχαριστώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου